Hệ số dịch chỉnh bánh răng

Để nâng cao khả năng chịu tải (tải trọng uốn và tài trọng tiếp xúc) trên cơ sở cải tiến một bước hình dạng của profin răng có thể dùng phương pháp gia công bánh răng dịch chỉnh, nghĩa là có sự thay đổi vị trí tương đối giữa đường chia của thanh răng sinh gốc với vòng chia của bánh răng được gia công (hình4.3).
Khoảng cách từ đường chia của thanh răng sinh gốc tới vòng chia của bánh răng được gia công  gọi là lượng dịch chỉnh. Tỷ số  giữa lượng dịch chỉnh và modun tính toán
là hệ số dịch chỉnh ký hiệu là x. Nếu đường chia của thanh răng sinh gốc cắt vòng chia của bánh răng được gia công (hình 4.3b) gọi là dịch chỉnh âm (x<0). Nếu đường chia của thanh răng sinh gốc không cắt và không tiếp xúc với vòng chia của bánh răng đượng gia công (hình 4.3c) gọi là dịch chỉnh dương (x>0). Hệ số dịch chỉnh tổng của bộ truyền bằng tổng đại số của các hệ số dịch chỉnh của hai bánh răng x1, x2: Xtổng=x1+x2. Có hai trường hợp.

- X tổng=0, bộ truyền bánh răng  được dịch chỉnh chiều cao, đường dùng khi bánh răng nhỏ của bộ truyền có số răng z1<17 để tránh hiện tượng cắt chân răng.
- X tổng khác 0, bộ truyền bánh răng được dịch chỉnh góc, được dùng khi cần nâng cao khả năng chịu tải của bộ truyền hoắc thiết kế bộ truyền theo khoảng cách trục cho trước.
Đối với bộ truyền động bánh răng trụ răng thẳng với gốc profin =20 độ, Hệ số chiều cao đầu răng của profin gốc=1, số răng tối thiểu để không có cắt chân răng zmin=17; khi hệ số chiều cao răng của profin gốc =0,8 thì zmin=14. Trên thực tế có thể sử dụng số răng tối thiểu này là 14 và 11.
Khi số răng của mỗi bánh răng trong bộ truyền đều lớn hơn 17 có thể chọn x1=x2=xtổng/2 Nếu z1<17; z2>17 cần chọn x1 để tránh cắt chân răng x={(zmin-z)/zmin}.Hệ số chiều cao răng của profin gốc.
x2=x tổng-x1.
Sau khi đã lựa chọn được x1, x2 cần kiểm tra lại điều kiện ăn khớp của bộ truyền để tránh nhọn răng, chèn răng và hệ số trùng khớp trên mặt đầu phải lớn hơn hoặc bằng 1,2 đối với bánh răng trụ răng thẳng và lớn hơn hoặc bằng 1,1 đối với bánh răng trụ răng nghiêng.
Để tránh nhọn răng, chiều dày răng theo vòng đỉnh của bánh răng nhỏ và bánh răng lớn trong bộ truyền không được nhỏ hơn 0,3m.
Để tránh chèn răng, đường kính vòng đỉnh răng của bánh răng lớn trong bộ truyền không được vượt quá giá trị da2max.